Kinh tế Quảng Bình – Lâm Hoá là xã miền núi rẻo cao đặc biệt khó khăn của huyện Tuyên Hoá. Những năm qua, đảng bộ, chính quyền xã đã tích cực vận động nhân dân chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đầu tư cơ sở hạ tầng, từng bước đổi thay diện mạo, từ đó nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân. Tuy nhiên, trên lộ trình xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới, Lâm Hoá còn phải đối mặt với quá nhiều khó khăn…
“Lọt thỏm” trong một thung lũng thấp dần từ tây sang đông, xã Lâm Hoá có địa hình chia cắt, phức tạp với nhiều dãy núi đá vôi. Xen kẽ giữa những dãy núi cao là hệ thống các sông, suối lớn nhỏ như sông Gianh, khe Núng, khe Rái, khe Tang… Chính điều này đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và đặc biệt là giao thông đi lại của địa phương.
Toàn xã có 243 hộ với 958 khẩu, trong đó gần 50% là đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu là người Mã Liềng) phân bố rải rác, đa phần tập trung ở các tuyến đường chính. Hiện trong tổng số 29,4 km đường giao thông, Lâm Hoá chỉ mới tiến hành bê tông hoá cho 1,7 km đường liên xã, 0,2 km đường thôn, ngõ xóm (chưa kể 9 km đường Hồ Chí Minh đi qua). Nếu đem thực trạng này so sánh với tiêu chí xây dựng nông thôn mới thì rõ ràng, để đạt chuẩn, hệ thống giao thông tại Lâm Hoá phải được đầu tư nâng cấp trên 75%. Đây thực sự là cửa ải quá khó đối với một xã nghèo như Lâm Hoá. Theo kế hoạch, trong năm 2012, xã sẽ đầu tư nâng cấp mở rộng 1,7 km đường liên xã từ 7m lên 11m, bê tông hoá thêm 3km trục đường vào xã, 1,5 km đường giao thông vào bản Kè và 1,8 km đường giao thông nội đồng vào khu vực khai hoang bản Cáo. Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây là kế hoạch này chỉ mang tính khả thi và trở thành thực tế khi… có sự hỗ trợ, đầu tư của tỉnh!
Chợ Lâm Hoá xây xong từ năm 1999 nhưng vẫn bỏ hoang do không có người mua bán.
Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, Lâm Hoá xác định chuyển dịch cơ cấu sản xuất là khâu quan trọng mang tính chất tiền đề nhằm phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, từ đó tiến tới giảm nghèo bền vững. Tuy nhiên, với đặc thù của một xã miền núi thuần nông với 98% hộ gia đình sản xuất độc canh nông nghiệp, 2% còn lại thuộc lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ, cơ cấu lao động do đó trở thành một trong những tiêu chí mà Lâm Hoá khó thực hiện nhất. Mục tiêu giảm tỉ lệ lao động nông nghiệp xuống còn 80% và giảm tỉ lệ hộ nghèo xuống còn 55% vào năm 2015 xem ra là bài toán không hề dễ dàng đối với địa phương.
Để thoát nghèo, xã đã vạch ra nhiều giải pháp chuyển dịch cơ cấu kinh tế như tăng cường công tác đào tạo nghề nông thôn, nâng cao chất lượng lao động, tạo điều kiện phát triển các ngành nghề kinh doanh, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp như: chế biến nông sản, khai thác vật liệu xây dựng, mộc dân dụng, đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động vào sản xuất… Nhưng trước khi làm được điều đó, đảng bộ và chính quyền xã Lâm Hoá cần tập trung chỉ đạo nhân dân chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng hợp lý để phát triển trồng trọt, bảo đảm vấn đề an ninh lương thực. Nguyên nhân là do nông nghiệp có xuất phát điểm thấp, trình độ sản xuất của bà con không đồng đều nên năng suất cây trồng hiện nay trên địa bàn xã chưa cao. Vụ đông – xuân vừa qua, tổng diện tích gieo trồng các loại cây nông nghiệp trên địa bàn là 42,2 ha, tổng sản lượng lương thực là 143 tấn, thu nhập bình quân đầu người quá thấp với chưa đầy 3 triệu đồng/người/năm. Kéo theo đó, chợ Lâm Hoá được xây dựng từ năm 1999 nhưng do không có hàng hoá để trao đổi, nhu cầu mua bán ít ỏi nên khoảng từ 3, 4 năm trở lại đây vẫn để hoang.
Trao đổi với chúng tôi về thực trạng xây dựng nông thôn mới, ông Cao Trung Kiên, Chủ tịch UBND xã Lâm Hoá cho biết: Trong khi nhiều địa phương đang loay hoay tìm lời giải cho tiêu chí điện thì đây lại là tiêu chí duy nhất xã Lâm Hoá đạt được tính đến thời điểm hiện tại. Ngay từ năm 2007, xuất phát từ nguồn vốn Chương trình 135 của Chính phủ, Lâm Hoá đã sở hữu 9 km đường dây hạ thế đạt chuẩn và 5 trạm biến áp với tỉ lệ hộ sử dụng điện là 100%, mức độ đáp ứng yêu cầu điện cho sản xuất đạt khoảng 65 – 70%. Tuy nhiên, hiện tại trên địa bàn xã chưa có điểm bưu điện văn hoá phục vụ nhu cầu thông tin liên lạc của nhân dân, 4/6 thôn, bản chưa có đường truyền internet…
Thực tế tại Lâm Hoá cho thấy, giao thông không thuận tiện, kinh tế chậm phát triển là nguyên nhân khiến văn hoá, giáo dục, y tế chưa có điều kiện được đầu tư đúng mức. Lâm Hoá có 4 điểm trường mầm non thì cả 4 điểm đều chưa có tường rào, cổng trường và nhà vệ sinh dành riêng cho giáo viên, học sinh. Con em bản Cáo, bản Kè, bản Chuối muốn theo học chương trình cấp 2 phải đi bộ gần 5 cây số mới đến được trường nên dù quý “con chữ” các em vẫn rất khó để duy trì tính chuyên cần. Bên cạnh đó, trạm y tế xã với đầy đủ đội ngũ y bác sĩ phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh tại địa phương, nhưng do cơ sở thiếu thốn, một số hạng mục bắt đầu xuống cấp nên còn hạn chế trong công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho nhân dân. Hiện toàn xã có 5/6 nhà sinh hoạt cộng đồng thôn, bản nhưng chưa có nhà sinh hoạt cộng đồng thôn, bản nào đạt chuẩn.
Nhận thức được những khó khăn, thách thức cần phải vượt qua trên chặng đường xây dựng nông thôn mới thời gian tới, xã chủ động tập trung vào các tiêu chí ở ngưỡng đạt và ưu tiên cho các tiêu chí cần ít vốn đầu tư. Theo đó tiêu chí về hệ thống tổ chức chính trị vững mạnh, tiêu chí an ninh trật tự xã hội bảo đảm, tiêu chí y tế và tiêu chí nhà ở dân cư sẽ là đích đến tiếp theo của Lâm Hoá trên lộ trình xây dựng nông thôn mới.
Theo Baoquangbinh
