Báo Đấu thầu tiếp tục thông tin các nội dung liên quan đến bố trí và giải ngân vốn cho dự án; công tác lập, thẩm tra và phê duyệt dự án cũng như việc lỏng lẻo trong giám sát, đánh giá đầu tư.
Sử dụng sai nguồn vốn của Chương trình
Bộ KH&ĐT cho biết, theo Quyết định 58/2006/QĐ-TTg, tổng số vốn bố trí cho việc củng cố, bảo vệ và nâng cấp đê biển giai đoạn 2006 – 2010 là 500 tỷ đồng, trong đó vốn Trung ương là 425 tỷ đồng, vốn địa phương là 75 tỷ đồng nhưng trên thực tế giai đoạn này mới đầu tư được gần 63 tỷ đồng (100% vốn Trung ương), đạt 13%. Và sau gần 10 năm thực hiện (2006 – 2015), UBND tỉnh Quảng Bình mới thực hiện đầu tư 14 dự án với tổng chiều dài đê, kè là 25,53 km/154 km (đạt gần 17%) với tổng mức đầu tư gần 685 tỷ đồng, tổng giá trị thực hiện đạt gần 244 tỷ đồng. Trong 14 dự án thì có 1 dự án đang thực hiện, 1 dự án đang dừng thi công do thiếu vốn (dự án đê, kè hữu sông Lý Hòa, huyện Bố Trạch). Kết quả thanh tra nêu rõ: việc đầu tư nâng cấp, cải tạo hệ thống đê biển tỉnh Quảng Bình thời gian qua còn hạn chế cả về khối lượng và nguồn vốn đầu tư.
Kết luận thanh tra cũng chỉ ra rằng: Việc bố trí kế hoạch vốn, giải ngân thanh toán vốn dự án vẫn còn tồn tại, sai sót, trong đó có việc sử dụng sai nguồn vốn của Chương trình.
Cụ thể, nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách trung ương chỉ áp dụng đối với các dự án thuộc Chương trình. Tuy nhiên, UBND tỉnh Quảng Bình đã bố trí nguồn vốn cho dự án không thuộc danh mục được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Công trình Kè chống xói lở (đoạn bờ tả, hữu sông Long Đại) không thuộc danh mục dự án của Chương trình nhưng địa phương vẫn bố trí và giải ngân 1,033 tỷ đồng. Theo Bộ KH&ĐT, một trong những nguyên nhân dẫn đến sai phạm này là do UBND tỉnh Quảng Bình – cấp có trách nhiệm làm chủ đầu tư và quản lý thực hiện các dự án thuộc Chương trình theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ đã phân cấp, ủy quyền cho các cơ quan, đơn vị quản lý, thực hiện dự án đầu tư (Chi cục Phòng chống lụt bão và Quản lý đê điều, nay là Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão, UBND huyện Bố Trạch làm chủ đầu tư) nhưng không có văn bản chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn cụ thể thực hiện Chương trình và thiếu công tác kiểm tra nên nhiều nội dung chưa thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Không cân đối vốn, nợ nhà thầu
Bên cạnh đó, việc bố trí vốn đối với một số dự án của Chương trình chưa phù hợp với tiến độ thực hiện; vẫn còn tình trạng nợ đọng trong đầu tư xây dựng cơ bản. Cụ thể, dự án đê, kè hữu Lý Hòa, huyện Bố Trạch có tổng mức đầu tư là hơn 90 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 là hơn 70 tỷ đồng và thời hạn hoàn thành là 2 năm, được khởi công từ tháng 3/2013, sau 2,5 năm thực hiện, giá trị khối lượng đạt 44,744 tỷ đồng (đạt gần 64%) và dự án đang tạm dừng thi công từ tháng 12/2014 do thiếu vốn. Tính đến tháng 12/2015, dự án mới được phân bổ 43 tỷ đồng, bằng 61,4% tổng mức đầu tư giai đoạn 1 và hiện tại địa phương đang nợ nhà thầu 1,744 tỷ đồng. Qua kiểm tra, Bộ KH&ĐT khẳng định, việc bố trí vốn như vậy là không tuân thủ quy định pháp luật về xây dựng cũng như Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý đầu tư và xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản, làm giảm hiệu quả đầu tư từ nguồn vốn nhà nước.
Kết luận thanh tra còn cho biết, công tác giám sát, đánh giá đầu tư của Chương trình chưa thực hiện đầy đủ theo quy định tại Nghị định số 113/2009/NĐ-CP và Thông tư số 13/2010/TT-BKH quy định về Mẫu báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư. Cụ thể, các chủ đầu tư đều chưa thực hiện việc báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư theo quy định; người quyết định đầu tư và cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư chưa xây dựng kế hoạch hàng năm về đánh giá tác động, đánh giá đột xuất dự án đầu tư thuộc quyền quản lý của mình, phù hợp với quy mô, tính chất của dự án.
Bên cạnh đó, người có thẩm quyền quyết định đầu tư cũng chưa tổ chức kiểm tra dự án đầu tư do mình quyết định đầu tư ít nhất 1 lần đối với các dự án có thời gian thực hiện dài hơn 12 tháng, đặc biệt là kiểm tra về năng lực quản lý thực hiện dự án của Ban Quản lý dự án và các nhà thầu theo quy định. Về phía các chủ đầu tư thì chưa thực hiện nghiêm túc việc báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư định kỳ theo quy định tại Khoản 2 Điều 17 Nghị định số 113/2009/NĐ-CP.
