Kinh tế Quảng Bình – Mùa mưa bão, thung lũng Rục Làn, xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, nơi định cư tập trung của đồng bào Rục rất dễ bị cô lập, chia cắt dài ngày. Những năm trước đây, khi mùa mưa lũ về, đồng bào thường bị thiếu đói đe dọa. Năm nay, với vụ hè thu trên cánh đồng Rục Làn cho thu hoạch đạt năng suất trên 4,5 tấn/ha, đồng bào đã vững dạ trước mùa mưa bão.
Trên cánh đồng Rục Làn rộng lớn, lúa đã ngả một màu vàng óng. Hàng chục nông dân người Rục đang tranh thủ thời tiết thuận lợi để thu hoạch, mang lúa về nhà. Đi cùng chúng tôi trên con đường chạy dọc cánh đồng, Trung tá Trịnh Thanh Bình, Đồn trưởng Đồn BP Cà Xèng tâm sự: “Đây mới là vụ lúa nước thứ tư được trồng ở Rục Làn, nhưng lại là vụ đầu tiên trồng cây lúa nước chủ yếu do bà con đảm nhận. Điều bất ngờ đây là vụ hè thu cho năng suất cao nhất từ trước đến nay”.
Trước đây, ở Rục Làn, việc trồng cây lúa nước chủ yếu do cán bộ, chiến sĩ Đồn BP Cà xèng đảm nhận mọi việc từ ủ mạ, cày cấy… cho đến khi hạt thóc về nhà chia cho đồng bào. Thế nhưng giờ đây, khi đang mùa thu hoạch lúa, trên cánh đồng cũng chỉ thấp thoáng rất ít sắc áo của lính biên phòng. Đem điều này thắc mắc với Thượng úy Phạm Xuân Ninh, Đội trưởng Đội Vận động quần chúng Đồn BP Cà Xèng, được anh giải thích: “Với mục đích tiến tới giao ruộng cho đồng bào tự sản xuất, số lượng cán bộ, chiến sĩ tham gia giúp dân trên cánh đồng Rục Làn đang được rút dần. Vụ mùa năm nay, chỉ huy đồn chỉ cử 4 cán bộ, chiến sĩ tham gia, chủ yếu phụ trách hướng dẫn kỹ thuật giúp bà con. Mùa gặt năm nay bà con đã làm “gọn” lắm rồi. 4 anh em chúng tôi chủ yếu tập trung đảm nhận việc vận hành máy tuốt giúp nhân dân”.
Đồng bào Rục đang rất phấn khích khi vụ hè thu 2012 trên cánh đồng Rục Làn do họ làm chủ cho năng suất cao, có thể sánh ngang với ruộng lúa của nhân dân dưới xuôi. Họ nhớ lại những ngày đầu, khi thấy bộ đội trồng cây lúa nước thì nhân dân “chê cười” với quan niệm “người ngâm nước còn chết huống chi cây lúa”, thế nhưng cùng thời gian, sự kiên trì của người lính đã làm thay đổi cách nghĩ của đồng bào. Sau vụ mùa đầu tiên, đồng bào đã khẳng định “chân lí” trồng lúa nước khỏe hơn trồng lúa rẫy. Rồi họ được Đồn BP Cà Xèng tập hợp theo mô hình hợp tác xã sản xuất. Đồng bào Rục chính thức trở thành nông dân, họ “đua” nhau ra đồng làm việc để cuối vụ được chia nhiều lúa.
Vụ hè thu 2012, theo nguyện vọng của đồng bào, cánh đồng Rục Làn đã được chia nhỏ cho các hộ dân, dưới sự hướng dẫn kỹ thuật của cán bộ biên phòng. Họ đã hiểu được những điều quan trọng khi trồng cây lúa nước: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Thủy lợi được đồn biên phòng đảm bảo, đồng bào đã biết gom phân cho việc bón, chăm sóc cây lúa. Vụ hè thu 2012 là một kết quả tất yếu sau bao nhiêu công sức lao động của người dân.
Bắt đầu chủ động về lương thực
Đồng bào Rục sống ở thung lũng Rục Làn rất sợ mỗi khi mùa mưa bão đến, bởi chỉ sau những trận mưa kéo dài, nơi định cư của họ dễ bị lũ cô lập với xung quanh dài ngày. Những năm trước đây, cùng với việc bị lũ cô lập là cái đói đe dọa nếu như không có sự chuẩn bị chu đáo. Đã 2 năm trôi qua, nhưng trận lũ lịch sử tháng 10-2010 vẫn còn ám ảnh với đồng bào ở đây. Sau những ngày mưa kéo dài cả Rục Làn một màu trắng bạc của nước lũ, hoàn toàn bị cô lập. Năm đó, nếu không có sự kịp thời, cứu giúp của cán bộ, chiến sĩ Đồn BP Cà Xèng đưa dân đi sơ tán thì có lẽ lũ đã lấy đi nhiều mạng sống của đồng bào.
Trong và sau trận lũ đứng trước cái đói, đồng bào đã nhận được sự nhường cơm, sẻ áo của cán bộ, chiến sĩ Đồn BP Cà Xèng, sự quan tâm của chính quyền địa phương, của nhân dân cả nước khi nhiều đoàn cứu trợ băng lũ mang hàng hóa, lương thực về với Cà Xèng. Trận lũ cũng phá hủy cánh đồng Rục Làn trở nên tan hoang, khiến “chủ đầu tư” là BĐBP Quảng Bình cũng phải một phen lao đao. Họ hoang mang, nghi ngờ tính khả thi của dự án trọng điểm này.
Nói về những ngày khó khăn, Đại tá Nguyễn Văn Phúc, Chỉ huy trưởng BĐBP Quảng Bình luôn nhắc: “Hàng nghìn ngày công của cán bộ, chiến sĩ, nhân dân đổ ra tạo nên cánh đồng bằng phẳng chờ ngày xuống giống vụ Đông Xuân đầu tiên nhưng chỉ sau một tuần lễ đã bị nước lũ gần như xóa sạch. Trên cánh đồng là cả nghìn khối đất đá, cát sỏi ngổn ngang làm mọi người nhụt chí. Nhưng sau cơn lũ khi thấy nhân dân thiếu đói, chúng tôi xác định phải làm mọi cách cải tạo cánh đồng để nhân dân ở đây chủ động được lương thực. Cán bộ, chiến sĩ, nhân dân lại bắt đầu làm lại từ đầu”.
Đã qua một mùa mưa bão năm 2011, đồng bào Rục đã phần nào chủ động được lương thực. Bước vào mùa mưa bão năm nay, đồng bào đã vững dạ hơn nhiều, khi đã thu hoạch gần trọn vẹn vụ hè thu “vàng”, nhiều nhà có cả tấn lúa. Ông Cao Tiến Thuỳnh, Bí thư chi bộ bản Mò O Ồ ồ cho biết: “Trong bản nhiều nhà vẫn còn thóc cũ (vụ mùa), giờ thóc mới lại về nên đồng bào không còn sợ đói nữa”.
Viết Lam – Báo Biên Phòng
